De grenzen van begrip

Soms vraag ik me af of mensen echt begrijpen wat ik bedoel. Of ze écht luisteren, of dat ze vooral luisteren om vervolgens een antwoord te kunnen geven. Ze zeggen dat ze me begrijpen, dat ze er voor me zijn, maar waarom voelt het dan zo vaak alsof mijn woorden nergens landen? Alsof ze ergens halverwege de reis van mijn mond naar hun oren verdwalen en uiteindelijk een totaal andere betekenis krijgen.

Ik heb het vaak genoeg meegemaakt: gesprekken waarin ik eindelijk probeer uit te leggen hoe ik me voel, waarin ik mijn kwetsbaarheid toon, en waarin ik hoop op iets… op íéts wat voelt als oprechte verbinding. Maar in plaats daarvan krijg ik adviezen die nergens op slaan, dooddoeners als “Het komt wel goed,” of erger nog: de impliciete boodschap dat ik het blijkbaar niet goed genoeg uitleg. Alsof het aan mij ligt dat de ander het niet snapt.

Misschien is dat wel het moeilijkste aan begrip. Het is geen kwestie van de juiste woorden kiezen of de perfecte uitleg geven. Het is een kwestie van écht luisteren, zonder meteen te zoeken naar een oplossing of een weerwoord. En daar gaat het vaak mis. Mensen willen helpen. Ze willen iets zeggen waardoor ik me beter voel. Maar soms is er geen oplossing. Soms zijn er geen juiste woorden. Soms is het enige wat helpt gewoon het besef dat iemand blijft, dat iemand luistert zonder haast, zonder oordeel, zonder de behoefte om het voor me op te lossen.

Wat me misschien nog het meest raakt, is wanneer mensen zeggen: “Ik begrijp je,” terwijl hun reactie laat zien dat dat niet zo is. Niet omdat ze niet willen, maar omdat begrip blijkbaar grenzen heeft. En dat is pijnlijk. Want als ik het gevoel krijg dat iemand me niet begrijpt, maar het wél claimt te doen, dan voelt dat bijna als een vorm van eenzaamheid. Alsof ik met mijn gevoelens en gedachten in een kamer zit en iemand anders aan de andere kant van een dikke glazen wand staat, pratend, gebarend, met de beste bedoelingen, maar zonder écht contact te maken.

Soms merk ik dat ik me daarom maar terugtrek. Dat ik de moeite niet eens meer neem om uit te leggen wat er in me omgaat, omdat het toch altijd anders wordt geïnterpreteerd dan ik het bedoel. Het voelt alsof ik in een andere taal praat, een taal die alleen ik echt begrijp, en de ander alleen maar half vertaald oppikt. Alsof er steeds een paar cruciale woorden verloren gaan in de vertaling, waardoor mijn boodschap nooit helemaal aankomt zoals ik hem bedoel.

Het moeilijkste is misschien nog wel dat ik wíl dat iemand het begrijpt. Dat ik hunker naar iemand die hoort wat ik écht zeg, zonder er iets aan te willen veranderen of te bagatelliseren. Maar keer op keer loop ik tegen die grens op. De grens van wat mensen kunnen bevatten, van wat ze aankunnen, van hoe ver ze bereid zijn te gaan in het echt luisteren.

Misschien is dat ook wel een deel van het probleem: dat begrip voor de een veel verder reikt dan voor de ander. Dat de één zich probeert in te leven, terwijl de ander al afhaakt bij de eerste paar zinnen. En dat sommige mensen oprecht denken dat luisteren hetzelfde is als wachten tot ze zelf weer iets kunnen zeggen.

Toch blijf ik hopen dat er ergens iemand is die de moeite neemt om écht te luisteren. Die niet luistert om te antwoorden, maar om te begrijpen. Die niet meteen met goedbedoelde adviezen komt, maar gewoon naast me zit in mijn chaos, zonder de behoefte om die chaos op te lossen. Misschien is dat het enige wat ik vraag. Geen kant-en-klare antwoorden, geen oplossingen die niet bestaan, maar gewoon iemand die blijft. Die luistert. Die niet doet alsof hij alles begrijpt, maar simpelweg laat zien: Ik ben hier. En dat is genoeg.

• Facebook
• Instagram
• LinkedIn
• Pinterest